Eğer bir ürüne para vermiyorsanız buradaki ürün sizsiniz diyor bir Sosyal İkilem isimli Netflix belgeseli. Buradaki özel ürün ise, dikkatimizdir. Tüm reklamlar, pazarlamalar, sosyal medya uygulamaları, alışveriş siteleri oyunlar vs. dikkatimize çekmeye yönelik kurgulanıyor. Bir sosyal medya uygulamasının ara yüzünden, tasarımına, kullandığı renklerden sunduğu seçeneklere kadar her şey orada birkaç dakika fazla geçirmemiz için tasarlanıyor.
Bu koşullar altında dikkatimizin en geçer akçe olduğunu söylemek yanlış olmaz. Her şey dikkatimizi çekmek üzere kurgulandığı bu uyaran bolluğu içinde biz dikkatimizi kendimiz için ‘asıl’ olan şeye verebilecek miyiz? Yoksa zaman ve dikkat sermayesini ‘suretlerle’ harcayacak mıyız? Mesele biraz da gibi.
Bu bağlamda, Nevhal Kitap için Greg Crosby ve Tonya K. Lippert’ın Sola Unitas yayınlarından çıkan Dönüşüm DEHB isimli kitabını inceleyeceğiz.
Kitap, bir süredir özellikle daha yoğun olarak çocuklarda teşhis edilen Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun yetişkinlikte görünüş biçimlerine dikkat çekiyor ve bir dizi öneri sunuyor.
İlk bölümde DEHB ismini eleştiren kitap, dikkat eksikliği ifadesinden ziyade dikkat ve eylemler üzerinde
düşük düzeyde kontrol sahibi olmak olarak tanımlanması gerektiğini savunuyor.
İkinci bölümde ise dikkat ve eylem için en optimum ortamın sağlanmasını, çeldiricileri, yoldan çıkarıcıları, dikkat dağıtıcıları çalışma ortamınızdan çıkarmanızı öneriyor. Dikkat dağıtıcıları çıkarıp onun yerine yol göstericileri örneğin bir takip ajandası gibi araçları kullandığınızda dikkatiniz ve eylemleriniz üzerinde kontrolün artabileceğini söylüyor.
Üçüncü bölümde ise dikkate iyi gelen sağlıklı alışkanlıklardan egzersiz, uyku beslenme üçlüsünü derinlemesine inceliyor ve bu üç önemli destekçi ile dikkat arasındaki bağlantıyı inceleyen araştırmalara yer veriyor ki bu öneriler tıpkı bir şeker hastasının perhizi kadar hassasiyet gerektiriyor.
Dördüncü bölümde kritik ve popüler bir konu olan Bağlanma ile Dikkat arasındaki ilişkiyi inceliyor. Bu kapsamda güvenli bağlanma örüntüsüne sahip olan kişinin dikkatini yoğunlaştırma, organize olabilme ve dürtü kontrolünde daha başarılı olduğunu ortaya koyuyor. Yine bu bölümde beyinde güvenli bağlanmanın oluşturabileceği duygu durumunun farkındalık egzersizleri ile desteklenebileceğini belirtiyor.
Beşinci bölümde iletişimde ve bağlantıda olmanın önemini vurgulayan kitap, sosyal desteğin dikkat ve dürtü kontrolünde önemli olduğunu ortaya koyuyor.
Genel olarak, basit ve çabuk okunabilir bölümlerden oluşan kitapta her bölüm sonunda dikkat geliştirmeye yarayacak ya da bu konuda farkındalık oluşturacak egzersizlerle bitiyor. Kitabın son kapanış bölümünde ise Yetişkin DEHB’in güncel tanı kriterleri bulunuyor.
Özellikle yetişkin dikkati konusunda öncü çalışmaları olan John Ratey’in Dikkat Eksikliği Bozukluğu kitabı kadar ayrıntılı olmasa da ilgilisini doyurabilecek bir içeriğe sahip bir kitap. Eğer son günlerde dikkatinizi yoğunlaştırmakta zorlanıyor ya da çevreden çok fazla dikkatinizle ilgili geri bildirimler almışsanız bu kitap size hem farkındalık hem de çözüm önerileri açısından yardımcı olabilir.
İyi okumalar!